قبل از ورود به بحث نوآوری و چگونگی اون، بهتره نظر معمار انقلاب – حضرت روح الله(ره) – و نایبش – حضرت آقا(حفظه الله) – رو راجع به این موضوع بدونیم.
نوآوری از دیدگاه امام خمینی (ره)
- موافقت اسلام با نوآوری:
اسلامی که بیشترین تأکید خود را بر اندیشه و فکر قرار داده است، و انسان رابه بازداری از همه خرافات و اسارت قدرتهای ارتجاعی و ضد انسانی دعوت می کند، چگونه ممکن است با تمدن و پیشرفت و نوآوری های مفید بشر - که حاصل تجربه های اوست- سازگار نباشد؟
- توطئه دشمنان اسلام در مخالف نشان دادن اسلام با نوآوری:
امروز چون قرن اتم است آن روش کهنه شده! و ادعای آنکه اسلام با نوآوردها مخالف است ـ همان سان که محمدرضا پهلوی مخلوع میگفت که اینان میخواهند با چهارپایان در این عصر سفر کنند ـ یک اتهام ابلهانه بیش نیست. زیرا اگر مراد از مظاهر تمدن و نوآوردها، اختراعات و ابتکارات و صنعتهای پیشرفته که در پیشرفت و تمدن بشر دخالت دارد، هیچ گاه اسلام و هیچ مذهب توحیدی با آن مخالفت نکرده و نخواهد کرد بلکه علم وصنعت مورد تأکید اسلام و قرآن مجید است. و اگر مراد از تجدد و تمدن به آن معنی است که بعضی روشنفکران حرفهای میگویند که آزادی در تمام منکرات و فحشا حتی همجنسبازی و از این قبیل، تمام ادیان آسمانی و دانشمندان و عقلا با آن مخالفند گرچه غرب و شرقزدگان به تقلید کورکورانه آن را ترویج میکنند.
گاهی ناشیانه و با صراحت به اینکه احکام اسلام که 1400 سال قبل وضع شده است نمیتواند در عصر حاضر کشورها را اداره کند، یا آنکه اسلام یک دین ارتجاعی است و با هر نوآوری و مظاهر تمدن مخالف است، و درعصر حاضر نمیشود کشورها از تمدن جهانی و مظاهر آن کناره گیرند، و امثال این تبلیغات ابلهانه و گاهی موذیانه و شیطنتآمیز به گونة طرفداری از قداست اسلام که اسلام و دیگر ادیان الهی سر و کار دارند با معنویات و تهذیب نفوس و تحذیر از مقامات دنیایی و دعوت به ترک دنیا و اشتغال به عبادات و اذکار و ادعیه که انسان را به خدای تعالی نزدیک و از دنیا دور میکند، و حکومت و سیاست و سررشتهداری بر خلاف آن مقصد و مقصود بزرگ و معنوی است، چه اینها تمام برای تعمیر دنیا است و آن مخالف مسلک انبیای عظام است! و معالأسف تبلیغ به وجه دوم در بعض از روحانیان و متدینان بی خبر از اسلام تأثیر گذاشته که حتی دخالت در حکومت و سیاست را به مثابه یک گناه و فسق میدانستند و شاید بعضی بدانند! و این فاجعه بزرگی است که اسلام مبتلای به آن بود. (وصیتنامه امام خمینی (ره))
نوآوری در دیدگاه مقام معظم رهبری
- نوآوری در ارتش:
استعداد ایرانى و توانائیهاى ملى ایرانیان اقتضاء می کند که نوآوریها در بخش نیروهاى مسلح ما از جمله در ارتش جمهورى اسلامى ایران و نیروهاى سهگانهى آن، روزبهروز بیشتر شود. پژوهش، نوآورى، کارآزمودگى، انضباط کامل، چیزهائى است که بایست در اولین قلمهاى فهرست وظائف شما وجود داشته باشد.
- دیدگاههای مختلف نسبت به نوآوری:
پیشرفت کشور تنها بر اساس الگوی اسلامی - ایرانی امکان پذیر است و مهمترین وظیفه نخبگان اعم از دانشگاهی و حوزوی تنظیم نقشه جامع پیشرفت کشور براساس مبانی اسلام است.
یک دیدگاه مربوط به جریانی است که از نام توسعه و پیشرفت سوءاستفاده و تحت این شعار زیبا، خیانتها و ظلم های فراوانی را در حق بشریت روا کرده است. دیدگاه غلط دوم نسبت به پیشرفت، جریانی است که با هرگونه تحول و نوآوری مخالفت می کند.
- لزوم نوآوری در حوزه و دانشگاه:
مفاهیم و مبانى اساسى حقوق، سیاست، اقتصاد و سایر علوم انسانى در اسلام وجود دارد و استادان متعهد دانشگاهها و علماى حوزهها مىتوانند با نظریهپردازى و نوآورى علمى در این عرصهها، به حرکت عمومى کشور کمک کنند.
- نظر موافق امام (ره) به نوآوری:
گاهی احساس میکنیم در مواردی که امکان مانور بیشتر و بُروز خلّاقیتها و نوآوریها و نگاههای جدید به موضوع را داریم، آنجاها باید کشف گردد و اعمال نظر شود. مثلاً حضرت امام در مورد موسیقی و شطرنج، نظرهای متفاوتی دارند که اصلاً انقلابی در این دو موضوع جدّی پیش آورد و در مورد جوانان هم یک گشایش خیلی بزرگی بود. ... نوآوری اصلاً چیزی نیست که اجازه لازم داشته باشد و کسی که میخواهد نوآوری کند، نباید از کسی اجازه بگیرد. اگر میدانی وجود داشت، این نوآوری و خلاقیّت بهوجود خواهد آمد. من معتقدم نوآوری باید در همه زمینهها انجام گیرد. معنای نوآوری این نیست که ما اصول پذیرفته شده منطقی و عقلانی خودمان را زیر سؤال ببریم. معنای نوآوری، پیشرفت و تکامل در اموری است که رو به تکامل هستند.
بنده کاملاً موافق هستم که باید نوآوری شود؛ لیکن این که میگویید جامعه ما نمیپسندد، من این را نمیتوانم خیلی از شما قبول کنم. من گمان میکنم که جامعه ما، جامعهای است که نوآوری را اصلاً تربیت و استقبال میکند. یک نمونهاش همین است که شما در مورد حضرت امام اشاره کردید. امام بزرگوار یک مرد کهنسال هشتاد ساله بودند که در اواخر عمرشان این دو فتوایی را که شما میگویید، صادر کردند. اینها نشاندهنده آن است که جامعه ما اصلاً جامعهای است که با پدیدههای نو و معقول و منطقی، کاملاً همساز و همخوان است.
- نوآوری در مداحی:
من با نوآورى موافقم؛ نوآورى هیچ اشکالى ندارد؛ اما اگر بخواهید در این نوآورى کمال پیدا کنید، بایستى این نوآورى در امتداد شیوهى گذشتگان باشد.... اما حالا مثلاً مداح یا خوانندهى ما بیاید در رادیو و تلویزیون به تقلید - آن هم غلط - آهنگ غربى یا آهنگ مجالس لهو را در مجلس ایمان و در مجلس معنویت تکرار کند، این درست نیست؛ این غلط است. نوآورى، درست؛ اما نه اینجور.
- عدم ترس از نوآوری:
باید دقّت کنیم، فکر کنیم و به دنبال کشف ناشناختهها باشیم. باید همان استعدادى را که گفته شد و بنده هم مىدانم مغز و فکر ایرانى آن را دارد، بهکار بیندازیم. راههاى میانبُر را پیدا کنیم و از بدعت و نوآورى در وادى علم، بیمناک نباشیم. این حرکت باید در دانشگاهها و مراکز علمى و تحقیقاتى ما به صورت انگیزهاى عام، امرى مقدّس و یک عبادت تلقّى شود. همهى رشتههاى علوم باید به این صورت درآید. ما باید این جرأت را داشته باشیم که فکر کنیم مىتوانیم نوآورى کنیم.
|